Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarını açıkladı. 31 Aralık 2024 itibarıyla Türkiye'nin nüfusu bir önceki yıla göre 292 bin 567 kişi artarak 85 milyon 664 bin 944 kişi oldu. Erkek nüfus 42 milyon 853 bin 110, kadın nüfus ise 42 milyon 811 bin 834 olarak kaydedildi. Bu da toplam nüfusun yüzde 50,02'sinin erkek, yüzde 49,98'inin kadın olduğunu gösteriyor. Erzincan ilinin nüfusu ise 241 bin 239 olarak açıklandı. TÜİK verilerine göre, ülkemizde ikamet eden yabancı nüfus ise bir önceki yıla göre azalarak 1 milyon 480 bin 547 kişi oldu. İlginç bir şekilde, yabancı nüfusun yüzde 48,3'ünü erkekler, yüzde 51,7'sini ise kadınlar oluşturuyor. Bu durum, yerleşik nüfusla kıyaslandığında farklı bir demografik yapıyı ortaya koyuyor.

Türkiye'nin Büyük Şehirlerinin Nüfusu

Türkiye'nin en büyük şehirlerinin nüfus dağılımı da dikkat çekici. İstanbul, 15 milyon 701 bin 602 kişi ile en kalabalık il olmaya devam ediyor ve Türkiye nüfusunun %18,3'ünü oluşturuyor. İstanbul'u, 5 milyon 864 bin 49 kişi ile Ankara, 4 milyon 493 bin 242 kişi ile İzmir, 3 milyon 238 bin 618 kişi ile Bursa ve 2 milyon 722 bin 103 kişi ile Antalya takip ediyor. Bu büyük şehirlerin nüfus artış oranları ve kentsel planlama çalışmaları, ülke genelindeki nüfus dağılımını önemli ölçüde etkiliyor. Büyük şehirlerin nüfus artış hızının kırsal alanlara oranla daha yüksek olması, göç hareketlerini de yansıtıyor. Bu durum, şehirleşmenin getirdiği sorunları ve fırsatları beraberinde getiriyor. Bu şehirlerin altyapı ve hizmet kapasitelerinin, nüfus artışına paralel olarak geliştirilmesi büyük önem taşıyor.

Nüfus Yoğunluğu ve Yaş Yapısı

Türkiye'nin kilometrekareye düşen nüfus yoğunluğu 111 kişi olarak belirlendi. Ancak bu oran iller arasında büyük farklılıklar gösteriyor. İstanbul, kilometrekareye 2 bin 934 kişi ile en yüksek nüfus yoğunluğuna sahipken; Tunceli, kilometrekareye 11 kişi ile en düşük yoğunlukta yer alıyor. Kocaeli ve Yalova illeri ise sırasıyla 623 ve 390 kişi ile orta düzeyde nüfus yoğunluğuna sahip. Nüfusun yaş yapısı da önemli bir gösterge. Türkiye'nin ortanca yaşı 34,4'e yükseldi. En yüksek ortanca yaş 43,4 ile Sinop'ta, en düşük ise 21,4 ile Şanlıurfa'da gözlemlendi. Bu durum, bölgesel gelişmişlik düzeyleri ve göç hareketleri ile yakından ilişkilidir. Yaşlı nüfusun artması ve genç nüfusun azalması, emeklilik sistemleri ve sağlık hizmetleri üzerinde baskı yaratabilir. Bu nedenle, nüfusun yaş yapısındaki değişimlere uygun politikaların oluşturulması önemlidir.

Azalan Nüfuslu İller ve Diğer Gözlemler

2024 yılında Türkiye'de 40 ilin nüfusunda azalma yaşandı. En az nüfusa sahip il 83 bin 676 kişi ile Bayburt oldu. Bayburt'u, sırasıyla Tunceli, Ardahan, Gümüşhane ve Kilis takip ediyor. Bu illerdeki nüfus azalması, göç ve düşük doğum oranları gibi faktörlerle açıklanabilir. Ekonomik fırsatların kısıtlılığı ve yaşam standartlarının düşük olması, genç nüfusun büyük şehirlere göç etmesine yol açabilir. Bu durum, kırsal alanların gelişimi için özel politikalar gerektiğini gösteriyor. Çalışma çağındaki nüfusun oranı yüzde 68,4'e yükselmişken, çocuk yaş grubunun oranı yüzde 20,9'a geriledi ve 65 yaş üstü nüfus oranı ise yüzde 10,6'ya çıktı. Bu demografik değişimler, emeklilik sistemleri, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri gibi alanlarda planlamanın ve uyumun önemini vurguluyor. Ayrıca, evlenme oranları ve medeni durum dağılımındaki değişimler de incelendiğinde, erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranının kadınlara göre daha yüksek olduğu; kadınlarda ise eşi ölenlerin ve boşananların oranının erkeklerden daha fazla olduğu gözlemlendi. Bu sosyal değişimleri anlamak ve politikaları bu doğrultuda şekillendirmek önemlidir.